Thí điểm bỏ giấy phép xây dựng nhà riêng lẻ

UBND TP.HCM đã giao UBND Q.7 tìm hiểu thực hiện không cấp phép thi công đối có nhà ở riêng lẻ.

Việc miễn cấp phép thi công sẽ giảm phiền hà cho người dân nhưng không dễ triển khai đại trà. ẢNH: GIA KHIÊM

Theo đấy khi làm nhà, người dân chỉ cần đăng ký thi công dựa trên những chỉ tiêu quy hoạch, quy chế quản lý kiến trúc quy hoạch hoặc kiến trúc thành thị đã mở bán.

Bỏ có những khu có quy hoạch 1/500

Việc thí điểm chỉ áp dụng đối có những khu dân cư đã được quy hoạch chi tiết mật độ 1/500 (quy định rõ số tầng, chiều cao, lộ giới những con phố, hẻm, diện tích thi công…). Theo lãnh đạo UBND Q.7, sau khi được giao nhiệm vụ, UBND Q.7 đang áp dụng thuê đơn vị giải đáp thực hiện việc lập quy chế quản lý kiến trúc cho 1 số khu vực đã ổn định để thực hiện chủ trương này.

Nếu chủ trương này được áp dụng rộng rãi sẽ tạo thuận lợi rất lớn cho người dân TP.HCM. Bởi giai đoạn này thủ tục xin phép thi công đối có khu dân cư đã đi vào hoạt động phải qua 6 bước. Đầu tiên là người dân phải lập bản vẽ nội nghiệp (ranh, mốc, tọa độ), sau đấy vẽ bản vẽ kỹ thuật căn nhà (mặt dựng, chiều ngang, chiều cao), hồ sơ xin cấp phép thi công nộp vào 1 cửa của Phòng Quản lý thành thị, từ đấy Phòng Quản lý thành thị sẽ đi kiểm tra thực tại khu đất về chiều cao, dao động lùi có đúng trong bản vẽ kỹ thuật và bản vẽ nội nghiệp hay không. Nếu đúng, theo quy định dao động 21 ngày sau, Phòng Quản lý thành thị sẽ cấp phép thi công (CPXD). Tuy nhiên, bình thường 1 tháng sau sẽ mới có CPXD trong đấy quy định cụ thể có chiều cao, dao động lùi theo quy hoạch 1/2.000.

KTS Đinh Ngọc Tuấn cho rằng cần đơn giản hóa thủ tục hành chính, nhà lẻ cũng chỉ cần làm như nhà đất trong dự án 1/500. Nghĩa là chỉ cần làm bản vẽ kỹ thuật, khi nộp hồ sơ lên cơ quan tính năng chỉ cần nhìn bản vẽ là biết có đúng hay không, trả lời cho người dân trong vòng “1 nốt nhạc”. Cơ quan tính năng lưu bản vẽ đấy để sau này làm thủ tục hoàn công và xử lý nếu có sai phạm.

“TP giao Q.7 có thể thí điểm không cần CPXD là hợp nguyên nhân giai đoạn này đa số đất ở đấy đã có 1/500 chỉ còn 1 ít là đất quy hoạch 1/2.000 nên làm rất dễ. Tuy nhiên nếu triển khai đại trà trên toàn TP sẽ rất gặp khó bởi ngay cả khi CPXD còn xảy ra nhiều vụ thi công sai phép, khâu hậu kiểm vẫn còn rất kém và đặc thù là vấn đề cán bộ quản lý thi công vẫn còn rất bất cập. Do đấy, chỉ cần đơn giản hóa thủ tục CPXD như đối có dự án 1/500 là đã quá tốt rồi”, ông Tuấn phân tách.

Cần hệ thống đồng bộ

Một lãnh đạo phòng quản lý thành thị cho biết chủ trương này áp dụng ở Q.7 thì còn khả thi vì Q.7 gần như phủ hết quy hoạch 1/500, còn TP mới phủ quy hoạch 1/2.000. Trong khi quy chế quản lý thành thị (tương đương như 1/500) cũng chỉ mới triển khai ở 1 số tuyến những con phố nên việc người dân chỉ cần đăng ký, không cần CPXD ở toàn địa bàn TP là rất khó thực hiện. Không những vậy, giai đoạn này không phải nhà dân nào khi thi công cũng thuê kiến trúc nhà mà thường thuê những nhà thầu địa phương tự lên ý tưởng, tự thi công theo bí kíp. Do đấy, nếu không có sự kiểm soát, hậu kiểm hay chế tài của cơ quan tính năng thì hậu quả mà nhà nước đi xử lý về sau sẽ vô cộng lớn.

Ông Nguyễn Hoài Nam, Phó chủ tịch Hội Quy hoạch thành thị TP.HCM, nhận xét chủ trương này “nghe” thì rất tốt nhưng vấn đề là giai đoạn này việc thi công sai phép, không phép vẫn đang diễn ra tràn lan bất chấp việc căn nhà đấy đã được CPXD có chỉ tiêu rất cụ thể. Đặc biệt là có nhiều hành vi, nhữngh làm ảnh hưởng đến nhà xung quanh, dễ dẫn đến khiếu nại, khiếu kiện. Một số nước không áp dụng CPXD vì họ có quy định những doanh nghiệp kiến trúc tự chịu trách nhiệm về bản vẽ của mình. Điển hình như ở Úc, Pháp, người dân muốn xây như thế nào phải vẽ ra và treo trước nhà, kiến trúc sư ký tên lên đấy, bà con xung quanh sẽ biết căn nhà đấy thi công như thế nào, có chắc chắn dao động lùi, chiều cao hay không và họ sẽ giám sát. Người dân kiểm soát lẫn nhau, cơ quan công quyền không cần kiểm soát làm gì. Nhưng kiến trúc sư phải chịu trách nhiệm nếu để xảy ra sai phép. VN không có chế tài đấy, vậy khi người dân xây sai, giải đáp làm sai, ai sẽ chịu trách nhiệm?

Về vấn đề này, ông Trần Trọng Tuấn, Giám đốc Sở Xây dựng TP, cho biết đấy chỉ mới là ý tưởng của TP giao cho Q.7 làm thí điểm. Việc CPXD là 1 thủ tục hành chính nhằm phân tách về pháp lý và kỹ thuật của 1 công trình để xác định đủ điều kiện bắt đầu làm hay chưa. Hay nói nhữngh khác khi cơ quan nhà nước có thẩm quyền CPXD cho 1 công trình nghĩa là xác định công trình đã đủ điều kiện bắt đầu làm. Vì thế, thực hiện đăng ký thi công nhà ở riêng lẻ thay cho thủ tục CPXD chỉ có thể thực hiện khi chắc chắn những điều kiện nhất định, đòi hỏi sự đồng bộ và thống nhất giữa những cơ quan quản lý. Cơ quan quản lý phải chắc chắn những điều kiện quản lý tân tiến, có cơ sở dữ liệu đầy đủ và liên thông. Đặc biệt là công khai, minh bạch những tài liệu đấy, gắn liền có những tiện ích cho người dân.

Miễn cấp phép thi công sẽ giảm phiền hà cho người dân nhưng không dễ triển khai đại trà. ẢNH: GIA KHIÊM

Theo ông Tuấn, trong điều kiện giai đoạn này khi năng lực quản lý của cơ quan nhà nước, đơn vị giải đáp, trình độ dân trí, trong đấy có ý thức tuân thủ pháp luật của người dân còn hạn chế thì chưa thực hiện được không CPXD mà chỉ cần đăng ký khi thi công nhà riêng lẻ. “Một số nước đã làm được điều này và chúng ta phải tìm hiểu thêm, phải có công đoạn thực hiện cụ thể. Điều quan trọng giai đoạn này là phải tiếp tục thực hiện cải nhữngh hành chính đối có thủ tục CPXD theo hướng tiện ích nhất, dễ làm nhất để người dân thực hiện thuận tiện, mau chóng, vừa chắc chắn đề nghị về quản lý, vừa chắc chắn thực hiện quyền có về nhà ở của công dân”, ông Tuấn cho hay.

Ông Nguyễn Hoài Nam đề xuất: “Đến khi nào ở VN đơn vị giải đáp, kiến trúc nắm rõ về quy hoạch và bị quy trách nhiệm cho những sai phạm thì mới có thể làm được. TP.HCM nếu muốn hướng đến việc bỏ CPXD thì giao quyền cho đơn vị giải đáp, vẽ nhà phải chịu trách nhiệm có bản vẽ của mình. Giờ TP giao cho Q.7 làm trước, nếu làm tốt thì sau này mới nên nhân rộng”.

Bài viết liên quan