Có 1 hiện trạng từng tồn ở trong nhiều năm ở các khu công nghệ cao (KCNC) là chỉ lấy cỏ nuôi bò. Tất cả đều do các rào cản về cơ chế. Thế nhưng có các nỗ lực của Chính phủ gần đấy, các KCNC đã dần được tháo bỏ các rào cản ấy, dần lấy đà để cất cánh trong thời gian tới. Cụ thể ngày 21.9 tới đấy, dự án có tổng vốn lên tới 5.000 tỉ của Hanwha (Hàn Quốc) sẽ được bắt đầu làm. Song vẫn còn đây các vướng mắc để các KCNC trở thành “thung lũng silicon” dẫn dắt công nghệ Việt tiếp cận có cuộc cách mạng 4.0 đang diễn ra trên toàn địa cầu.
 Khu Công nghệ cao Hòa Lạc (Hà Nội) thành lập đã 20 năm nhưng đến nay đa số diện tích trở thành nơi chăn thả gia súc của người dân. Ảnh: HUYÊN NGUYỄN |
Dự án KCNC Hoà Lạc: 20 năm “lấy đà”, 13 năm nữa có “cất được cánh”?
“20 tuổi vẫn còn bú sữa” là câu ví von của Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc trong chuyến làm việc có lãnh đạo các bộ ngành, BQL KCNC Hòa Lạc hồi tháng 2 vừa qua khi 1 dự án trung tâm bởi thế lại “giải phóng mặt bằng (GPMB) mãi không xong”.
Theo báo cáo của BQL Dự án, tính đến tháng 7.2017, tổng diện tích mặt bằng Dự án đã nhận bàn giao là 1.343ha/1.586ha, mới có 12.000 người đang làm việc và học tập trong khi dự kiến đến năm 2030 sẽ có dao động 229.000 người, trong đây dân số thường trú dao động 99.300 người. Hiện còn hơn 200ha cần được bồi thường và GPMB.
Nguyên nhân chính dẫn đến hiện trạng phát triển chậm độ GPMB là do cơ chế, chính sách bán hàng bồi thường GPMB từ khi Hà Tây sáp nhập vào Hà Nội đã có nhiều cách tân. Mặt khác, hiện trạng mua bán, mua bán trái phép cũng khiến quá trình bồi thường, GPMB bị chậm lại. Đến thời điểm này mặt bằng đã giải phóng căn bản cung cấp được nhu cầu về đầu tư của nhà đầu tư và phát triển cơ sở hạ tầng.
Bên cạnh đây, hệ thống hạ tầng kỹ thuật triển khai qua nhiều GĐ, nguồn vốn hạn chế nên thiếu đồng bộ, không cung cấp nhu cầu lôi kéo các nhà đầu tư. Các đơn vị đã đầu tư vào đấy cũng than hiện trạng hạ tầng yếu kém.
Đơn cử như Viện hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam từng phản ánh, đơn vị này có 3 dự án đầu tư ở đấy (trong đây có Trung tâm Vũ trụ có số vốn 600 triệu USD), nhưng đến việc cấp điện cũng thiếu ổn định nên không dám đẩy mạnh làm việc tìm hiểu, sản xuất. Đại diện Tập đoàn FPT cho biết mỗi năm phải dành dao động 30 tỉ đồng để thuê xe buýt vận chuyển người lao động đến đấy làm việc. Các hạ tầng như trung tâm y tế, nhà ở, giao thông, các thiết chế văn hoá… chưa thực sự bảo đảm sinh hoạt, cuộc sống.
Ngoài ra, BQL Dự án xác định, cơ chế chính sách bán hàng, ưu đãi trong đầu tư dành cho KCNC các năm qua chưa theo kịp có mục tiêu phát triển, các văn bản pháp lý liên quan còn chồng chéo.
Ghi nhận thực ở của PV Báo Lao Động cho thấy, KCNC Hòa Lạc giai đoạn này vẫn là thành thị thu nhỏ chưa thực sự hội nhập có khu dân cư phát triển. Bên cạnh các khu vực đã đưa vào làm việc thì nhiều nơi vẫn là ngổn ngang công trường xây dựng và các bãi đất hoang, thậm chí trở thành nơi chăn thả gia súc của người dân, các con phố sá di chuyển vẫn chưa đã đi vào hoạt động.
Nhìn lại lịch sử của KCNC Hòa Lạc sẽ thấy, việc lôi kéo đầu tư vào đấy chưa bao giờ sôi động. Trong 20 năm qua, BQL mới lôi kéo được 81 dự án đầu tư có tổng vốn đăng ký đạt 66.174 tỉ đồng trên diện tích 358ha (chiếm 25% diện tích KCNC), trong đây có 36 dự án đang làm việc có trên 12.000 người đang làm việc và học tập. Một con số khá khiêm tốn so có 1 KCNC tầm cỡ quốc gia.
KCNC Đà Nẵng: Cỏ vẫn mọc trên đất vàng
 KCNC Đà Nẵng mặc dù có nhiều lợi thế tuy nhiên đến nay vẫn phát triển khiêm tốn bởi gặp gặp khó trong lôi kéo đầu tư. Ảnh: THUỲ TRANG |
Là KCNC Thứ nhất của miền Trung, KCNC Đà Nẵng được xem là “mảnh đất vàng” bởi hội tụ nhiều lợi thế. Việc được đặt ở TP.Đà Nẵng, nơi có địa điểm chiến lược về phát triển mọi lĩnh vực cộng có môi trường đầu tư minh bạch, thông thoáng, có cơ sở hạ tầng đồng bộ, tân tiến, môi trường sống tốt là 1 trong các lợi thế khó có nơi này cung cấp được nhu cầu của nhiều nhà đầu tư.
Bên cạnh đây, KCNC Đà Nẵng còn có địa điểm cực kỳ thuận lợi cả về các con phố hàng không, các con phố thủy, các con phố bộ, các con phố sắt. Hệ thống giao thông từ KCNC này đến cảng biển, sân bay đều rất thuận lợi giúp giảm kinh phí cho nhà đầu tư.
Không dừng lại ở đây, ở KCNC Đà Nẵng, ngoài các chính sách bán hàng ưu đãi chung của trung ương về thuế, về miễn giảm tiền sử dụng đất, thành thị còn có các chính sách bán hàng ưu đãi riêng và chính sách bán hàng hỗ trợ thuộc diện tốt nhất đối có các nhà đầu tư.
Tuy nhiên, thực ở đến nay, mặc dù KCNC Đà Nẵng đã đã đi vào hoạt động 90% GĐ 1, tương đương có dao động 300ha đất đầy đủ hạ tầng sẵn sàng phục vụ các nhà đầu tư. Vậy nhưng, hiện chỉ mới có hai dự án đi vào làm việc có tổng số vốn 366 tỉ đồng. Thông tin từ UBND TP.Đà Nẵng, 6 tháng đầu năm 2017, Đà Nẵng đã lôi kéo được 7 dự án vào KCNC, tổng vốn đầu tư 158 triệu USD. Đây được xem là tín hiệu vui mừng, tuy nhiên nếu so sánh có tiềm lực của mảnh đất này thì đấy vẫn là con số còn quá khiêm tốn có tầm vóc của 1 KCNC ở khu vực miền Trung.
Trao đổi về vấn đề này, Ban quản lý KCNC nhìn nhận, việc 1 số hạng mục hạ tầng thiết yếu trong KCNC chưa được đã đi vào hoạt động như nhà máy xử lý nước thải tập trung cũng như việc ngành công nghiệp hỗ trợ ở Đà Nẵng nói riêng và cả nước nhìn chung chưa phát triển là các lý do khiến KCNC Đà Nẵng vẫn phát triển quá khiêm tốn.
Riêng về chính sách bán hàng ưu đãi đầu tư, mặc dù có khác biệt so có các nơi khác nhưng nhìn chung vẫn còn dàn trải, chưa có sự phân biệt giữa các dự án thông thường và các dự án có diện tích vốn lớn hoặc dự án có công nghệ nổi bật, dự án có tỉ lệ R&D cao, bởi thế KCNC gặp gặp khó trong việc lôi kéo các dự án lớn.
Một lý do khác nữa là Đà Nẵng chưa có các quỹ đầu tư mạo hiểm, quỹ khởi nghiệp cũng chỉ mới được thành lập, nên KCNC gặp gặp khó trong việc triển khai các làm việc tìm hiểu, phát triển, áp dụng công nghệ, ươm tạo công nghệ cũng như ươm tạo công ty CNC.
Đi tìm cơ chế chính sách bán hàng đặc biệt
Bộ Khoa học và Công nghệ đã dự thảo đề xuất có Chính phủ cơ chế đặc biệt chỉ dành cho KCNC Hòa Lạc. Ngày 20.6, Thủ tướng Chính phủ đã ký ban hành Nghị định số 74/2017/NĐ-CP tháo gỡ nhiều vướng mắc và đề ra nhiều chính sách bán hàng độc đáo cho lôi kéo đầu tư, giải quyết thủ tục hành chính…
Đây cũng là động lực, khuyến khích các nhà đầu tư lớn tham dự đầu tư ở KCNC Hòa Lạc. Chính bởi thế, từ đầu năm tới nay, BQL đã lôi kéo được ba dự án đầu tư. Theo đại diện BQL, về số lượng thì ít nhưng chất lượng được phân tách khá tốt. Trong đây, có 1 công ty Hàn Quốc đầu tư dự án trên 9ha có 200 triệu USD và dự kiến đến năm 2021 sẽ mở rộng đầu tư lên 260 triệu USD. Ngày 21.9, Cty này sẽ chính thức bắt đầu làm xây dựng Dự án sau hai tháng được cấp Giấy chứng nhận đăng ký đầu tư. Ngoài ra, hiện BQL đang xúc tiến, đàm phán để lôi kéo 1 dự án đầu tư hơn 500 triệu USD của Nhật Bản và 1 số dự án đầu tư công nghệ cao có diện tích lớn của các công ty/tập đoàn trong nước.
Trong khi đây, Đà Nẵng cũng đang có các nỗ lực xin cơ chế đặc biệt. Tại hội thảo “Định hướng chiến lược phát triển KCNC Đà Nẵng đến năm 2020, tầm nhìn 2030” được tổ chức đầu tháng 8 vừa qua, nhiều chuyên gia và các cấp quản lý nhìn nhận, 1 trong các hạn chế lớn nhất của KCNC Đà Nẵng giai đoạn này là làm việc R&D (tìm hiểu và phát triển), ươm tạo công nghệ cao hầu như chưa có, trong khi đấy là tính năng được ưu tiên danh tiếng trong số 5 tính năng của KCNC Đà Nẵng.
Bên cạnh đây, hiện Đà Nẵng vẫn chưa có quy định chính thức về nguyên tắc các dự án đầu tư vào KCNC. Trưởng BQL KCNC Đà Nẵng, ông Phùng Tấn Viết đặt vấn đề, nhiều địa phương đang xin được cấp cơ chế đặc biệt cho các khu kinh tế, các KCNC và Đà Nẵng cũng cần tính toán đến điều này để có bước nhảy vọt.
“Ban Quản lý sẽ xây dựng và thực hiện các chiến lược phát triển, đề xuất các cơ chế, chính sách bán hàng ưu đãi đặc biệt, trong đây có ưu đãi về vốn đầu tư xây dựng kết cấu hạ tầng và chính sách bán hàng ưu đãi đầu tư đối có nhà đầu tư để tập trung lôi kéo đầu tư vào KCNC. Riêng về công tác xúc tiến đầu tư, kêu gọi đầu tư vào KCNC, tháng 10 tới đấy, để dự kiến cho sự kiện quan trọng Tuần lễ cao cấp APEC 2017 được tổ chức ở Đà Nẵng, BQLKCNC đang tích cực dự kiến cho công tác tổ chức Hội nghị chuyên đề lôi kéo đầu tư trong lĩnh vực công nghệ cao diễn ra cộng sự kiện Diễn đàn Đầu tư 2017 của thành thị Đà Nẵng có sự tham dự của 600 hiệp hội, công ty trên địa cầu” – đại diện BQL cho hay.
Tháo “nút thắt” để Đại học QGHN ở Hòa Lạc thành thành thị Đại học
Ngày 12.9, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã tới Khu CNC Hòa Lạc để kiểm tra công đoạn xây dựng dự án ĐHQGHN ở Hòa Lạc. Đây là dự án được triển khai từ 2003 nhưng đến nay vẫn chưa xong.
Tại buổi làm việc có Thủ tướng Phó Giáo sư – Tiến sĩ (PGS-TS) Nguyễn Kim Sơn – Giám đốc ĐHQGHN kiến nghị Thủ tướng chỉ đạo chuyển giao Ban Quản lý dự án từ Bộ Xây dựng về ĐHQGHN, chỉ đạo các bộ, ngành và UBND TP.Hà Nội trong việc giải phóng mặt bằng và tái an cư. Ông cũng mong muốn Hà Nội tham khảo xây dựng 1 số công trình công cộng ở Hòa Lạc, làm thủ tục giao quyền sử dụng đất ở diện tích đã giải phóng mặt bằng, đồng thời kiến nghị Chính phủ ban hành quy chế độc đáo cho dự án như chính sách bán hàng đối có Khu CNC Hòa Lạc.
Cơ bản đồng tình có các kiến nghị, Thủ tướng đề nghị Ban Quản lý dự án và các đơn vị xây dựng đẩy mạnh việc áp dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật, chắc chắn công đoạn, chất lượng công trình, đồng thời giao Bộ Xây dựng áp dụng chuyển giao Ban Quản lý dự án và ủy quyền đầu tư cho ĐHQGHN. Thủ tướng cũng đề nghị Thành phố Hà Nội và các bộ, ngành khẩn trương phối hợp giải phóng mặt bằng khu vực ĐHQGHN ở Hòa Lạc để sớm triển khai xây dựng để có 1 khu thành thị đại học thành hiện thực.
Tuy nhiên cũng nhiều ý kiến cho rằng việc để ĐHQGHN làm chủ đầu tư và quản lý dự án cần phải tính toán kỹ bởi việc quan trọng nhất của 1 trường Đại học là giảng dạy chứ không phải là làm chủ đầu tư 1 dự án hàng chục ngàn tỉ đồng.
Duanmasterianphu.com – Theo Lao động
Tìm hiểu thêm tài liệu về dự án masteri an phú Xem Thêm
