Một báo cáo về tình hình địa ốc ở Mỹ cho thấy, số công dân nước ngoài đã chi tiêu đến 153 tỷ USD mua nhà đất ở đây, trong đây người Việt Nam xếp hạng 9 trong danh sách này có 3,06 tỷ USD.
Khu thành thị Phú Mỹ Hưng lôi kéo mạnh cộng đồng người nước ngoài |
Cho dù việc mua nhà hoặc vì mục đích tẩu tán tài sản, tạo cơ ngơi lưu trú con cái đang du học hay đầu tư sinh lợi… thì đây là 1 khoản ngoại tệ lớn bị thất thoát được dư luận quan tâm.
Số tiền này nếu tính bình quân 1 căn nhà ở một số đô thị lớn bên Mỹ vào dao động 300.000-400.000 USD thì người Việt ở Mỹ cũng đã có gần 10.000 căn nhà, cao hơn nhiều lần kiều bào ở Mỹ về mua nhà ở Việt Nam.
Như vậy mới thấy điều kiện “mua nhà bên Tây quyến rũ hơn mua nhà bên ta”. Việc công dân nước ngoài mua nhà ở Mỹ là chuyện lẽ thường nhờ chính sách phân phối hàng rất cởi mở. Không chỉ nhà ở hay cơ sở làm ăn diện tích nhỏ giá vài trăm nghìn đôla mà ngay cả các tòa nhà cao tầng sang trọng, các trọng điểm thương mại hàng chục triệu đôla, người nước ngoài nếu muốn cũng có thể làm chủ thuận lợi. Có người cắc cớ đặt câu hỏi: vì lý do gì mà số tiền ấy lại không đổ vào phân khúc địa ốc Việt Nam. Thắc mắc này đã có sẵn câu trả lời, nếu so có việc mua nhà đất ở một số nước.
Nước ta phải qua nhiều trăn trở hàng chục năm, mới chính thức có chủ trương cho kiều bào và người nước ngoài mua nhà ở Việt Nam.
Luật Nhà ở 2014 có hiệu lực từ tháng 7/2015 đã mở rộng đối tượng được có nhà ở Việt Nam. Các quy định mới đã cung cấp được mong muốn cho một số tổ chức, cá nhân nước ngoài vào đầu tư, làm việc, sinh sống ở Việt Nam – trong đây có kiều bào – được có nhà ở, đồng thời góp phần tạo môi trường đầu tư tốt, lôi kéo một số nhà đầu tư nước ngoài cũng như kích thích nền kinh tế phát triển, thích hợp có chủ trương của nhà nước và xu hướng toàn cầu hóa giai đoạn này.
Trong năm 2016, số lượng người nước ngoài sinh sống và làm việc ở Việt Nam lên đến hơn 320.000 người. Con số này vẫn tiếp tục tăng thêm trong năm 2017 và kéo theo nhu cầu có nhà lớn của người nước ngoài ở Việt Nam.
Sau hai năm Luật Nhà ở năm 2014 có hiệu lực, đã có 549 giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (Sổ đỏ) được cấp cho cá nhân và tổ chức người nước ngoài mua nhà ở Việt Nam. Riêng ở TP. Hồ Chí Minh, trong vòng sáu tháng cuối năm 2015, hơn 1.000 căn hộ chung cư đã được phân phối cho khách nước ngoài, cao gấp bốn lần số căn hộ chung cư phân phối cho người nước ngoài trong năm năm trước đây. Tuy vậy, đến nay vẫn chưa có thống kê đầy đủ nào trên cả nước về số căn hộ chung cư/nhà được phân phối cho người nước ngoài và Việt kiều.
Mục tiêu ban đầu của chính sách phân phối hàng nhà ở cho người nước ngoài ở Việt Nam là tạo điều kiện cho cá nhân cũng như tổ chức người nước ngoài đang làm việc và sinh sống ở Việt Nam có nhiều chọn lọc hơn trong việc tiếp cận nhà ở. Như vậy, mục tiêu chủ yếu của chính sách phân phối hàng này, vào khi ấy, không phải để tác động đến phân khúc nhà đất.
Tuy nhiên, Luật Nhà ở mới lại được phân tích là nguồn lực lớn để phá băng phân khúc nhà đất, tạo sự quyến rũ cho môi trường đầu tư và giúp xử lý nợ xấu được hiệu quả hơn, rất cần các đột phá để thúc đẩy chính sách phân phối hàng cho người nước ngoài mua và có nhà đất ở Việt Nam.
So có tinh thần 1 nghị quyết liên quan đến vấn đề này ban hành hồi năm 2008, Luật Nhà ở sửa đổi 2014 đã mở thêm lối ra cho phân khúc nhà đất có khung pháp lý cho người nước ngoài mua nhà ở Việt Nam khá đã đi vào vận hành so có nhiều năm trước.
Thứ nhất, đối tượng mua nhà được mở rộng, theo đây cá nhân nước ngoài chỉ cần được phép nhập cảnh vào Việt Nam và không thuộc diện được hưởng quyền ưu đãi, miễn trừ ngoại giao, lãnh sự, là được phép mua nhà ở ở Việt Nam. Trước đây thì cá nhân nước ngoài phải đang sinh sống ở Việt Nam, cư trú ở Việt Nam từ 1 năm trở lên mới được phép có nhà ở ở Việt Nam.
Thứ hai, mở rộng loại nhà ở được có, từ căn hộ chung cư chung cư trong dự án phát triển nhà ở thương mại thì nay được có căn hộ chung cư chung cư và nhà ở riêng lẻ trong dự án đầu tư thi công nhà ở.
Thứ ba là tăng thời gian có nhà ở, không chỉ tối đa 50 năm kể từ ngày được cấp giấy chứng nhận, mà còn có thể được gia hạn thêm nếu có nhu cầu, thay vì không được gia hạn như quy định cũ.
Thứ tư, có tư một sốh là chủ có nhà ở, cá nhân nước ngoài được hưởng một số quyền như công dân Việt Nam, chẳng hạn được cho thuê, được góp vốn bằng nhà ở và được phân phối lại nhà.
Luật pháp thông thoáng bởi thế nhưng lượng người nước ngoài và kiều bào về nước mua nhà chưa nhiều như tiên đoán ban đầu và so có tiềm năng. Đâu là lý do hạn chế việc người nước ngoài mua nhà ở Việt Nam?
Trước tiên, người nước ngoài và kiều bào vẫn có tâm lý lo lắng về quyền có khi mua nhà ở Việt Nam. Lo ngại này có cơ sở khi Luật Đất đai, nhà ở của chúng ta không ngừng nghỉ điều chỉnh, sửa đổi. Điều này giải đáp vì lý do gì mà Việt kiều thường nhờ người thân đứng tên mua nhà cho tiện, nhất là khi thủ tục hành chính mất rất nhiều thời gian.
Thứ hai là thiếu một số giải đáp cụ thể, nhiều người nước ngoài có nhu cầu mua nhà ở Việt Nam vẫn băn khoăn về sự bình đẳng còn mơ hồ trong một số điều luật vốn được cho là khá thông thoáng.
Thứ ba là nhiều vấn đề liên quan đến thủ tục, pháp lý vẫn nhiêu khê, phức tạp. Trong bối cảnh toàn bộ một số bên đều đang chờ thông tư giải đáp, người nước ngoài, đặc trưng là Việt kiều có nhu cầu mua nhà vẫn đang gặp gặp khó. Chẳng hạn việc xác định lý do người Việt Nam của Việt kiều sinh sống ở nước ngoài, trong trường hợp Việt kiều không có khai sinh hoặc pháp lý tùy thân khác để chứng minh lý do người Việt, thì có thể linh hoạt sử dụng tài liệu trên pháp lý khác có giá trị để cung cấp tài liệu về lý do dân tộc, hoặc nơi sinh của Việt kiều do nước sở ở cấp để xác định lý do người Việt. Giấy chứng nhận lý do người Việt, cấp cho Việt kiều, cần có giá trị lâu dài, thay vì chỉ có giá trị trong năm năm như giai đoạn này.
Ngoài ra vẫn còn không ít vướng mắc về việc chuyển khoản tiền mua nhà ở từ tổ chức tín dụng nước ngoài vào Việt Nam, hoặc thủ tục vay của các chi nhánh ngân hàng, tổ chức tín dụng nước ngoài vận hành ở Việt Nam để mua nhà ở.
Thực tế, mặc dù bị hạn chế, nhưng 1 số công ty nhà đất vẫn phân phối được số lượng không nhỏ nhà ở cho bạn nước ngoài và Việt kiều.
Tại TP. Hồ Chí Minh, khu thành thị Phú Mỹ Hưng hiện có sức hút mạnh nhất đối có cộng đồng người nước ngoài. Trong tổng số hơn 30.000 người đang sinh sống ở Phú Mỹ Hưng, có tới hơn 40% là người nước ngoài đến từ 20 quốc gia, vùng lãnh thổ khác nhau như Nhật Bản, Hàn Quốc, Trung Quốc, Anh, Mỹ. Đặc biệt, đã có hơn 300 người nước ngoài ký hợp đồng mua nhà ở đây. Không chỉ có người nước ngoài ở TP. Hồ Chí Minh, mà cả một số nhà đầu tư, doanh nhân làm việc ở Đồng Nai, Bình Dương cũng chọn thuê hoặc mua nhà ở Phú Mỹ Hưng để có môi trường tốt cho con cái học tập.
Cùng có Phú Mỹ Hưng, 1 hệ thống villa và căn hộ chung cư của Tập đoàn Vingroup, có thương hiệu Vinhomes, đã và đang được thi công ở một số thành thị lớn, một số vùng bờ biển, nhằm vào bạn có lương cao cũng đang được người nước ngoài và Việt kiều quan tâm. Số liệu từ tập đoàn này cho biết đến nay đã có 3.000 người nước ngoài có căn hộ chung cư và villa của Vinhomes, phần lớn là khách Nhật, Hàn Quốc, Hong Kong, Singapore, Mỹ, Anh và Canada.
Một công ty khác là Indochina Land đã phân phối được tổng cộng 200 căn nhà cho người nước ngoài, có doanh số 75 triệu USD.
Mặc dù vậy, không phải công ty nào cũng sẵn sàng và đủ khả năng phân phối nhà cho người nước ngoài. Phần lớn công ty nhà đất đều tập trung xây nhà để phân phối cho bạn trong nước và ít có định hướng kiến trúc sản phẩm thích hợp có nhu cầu của người nước ngoài, đặc trưng là môi trường sống và dịch vụ tiện ích. Những dự án lôi kéo được nhiều người nước ngoài mua nhất là vì nằm ở các địa điểm đắc địa, được kiến trúc theo nguyên tắc quốc tế và có tiện ích làm hài lòng các đề nghị cao của người nước ngoài.
Trở lại câu chuyện Việt kiều mua nhà ở trong nước, ngoài việc gặp gặp khó do 1 số rào cản từ bên dưới trong khi chủ trương cấp nhà nước phần nào thông thoáng, thì nhân tố tài chính cũng vô cộng quan trọng.
Thực tế, phần lớn người Việt ở Mỹ không giàu. Một gia đình trung lưu tiết kiệm dao động 10.000 USD 1 năm không phải là chuyện dễ, có được khoản chắt chiu dành dụm 20.000-300.000 USD để về nước để mua nhà ở hoặc cho thuê lại càng ít. Giá căn hộ chung cư cấp cao tương ứng có điều kiện sống lâu nay của họ đang được rao phân phối thường vượt quá tầm có của họ, đây là chưa kể tình hình phân khúc địa ốc ở nước ta thiếu sự tăng trưởng ổn định là 1 cản ngại cho người nước ngoài đem các khoản tiền tiết kiệm về đầu tư nhà đất.
Tình hình người Việt mua nhà ở Mỹ càng ngày càng nhiều cũng đã tác động không nhỏ vào tâm lý các ai muốn về nước làm ăn hoặc có quyết tâm tìm 1 cơ ngơi cho ngày hồi hương.
Hiện nay, có sự phát triển ồ ạt một số dự án nhà cao tầng và khu thương mại, nếu muốn tiếp cận 1 phân khúc tiềm năng từ ngoại khu, cần phải có nhiều chính sách phân phối hàng thông thoáng Bên cạnh đây, nhiều giải pháp hỗ trợ, cộng sự tham dự của nhiều ngành khác trong đây có cả ngân hàng.
Tìm hiểu thêm tài liệu về dự án masteri an phú Xem Thêm