Dù Bộ GTVT khẳng định dự án thi công Cảng hàng không quốc tế Long Thành còn khá lâu mới đến thời điểm chọn lọc nhà đầu tư, nhưng đề xuất của Geleximco và 1 công ty Trung Quốc tham dự thi công công trình này đang gây nhiều ý kiến trái chiều.
 Thiết kế sân bay Long Thành theo hình một sốh điệu hoa sen. ẢNH: T.L |
Nhiều nhà đầu tư quốc tế quan tâm
Theo kiến nghị của Công ty CP xuất nhập khẩu tổng hợp Hà Nội (Geleximco) và Tập đoàn KAIDI gửi Thủ tướng, Geleximco cộng Tập đoàn năng lượng mới KAIDI Dương Quang (Trung Quốc) xin đầu tư thi công sân bay Long Thành theo hình thức đối tác công tư (PPP).
Geleximco cho biết có mối quan hệ đối tác nghiêm ngặt có nhiều công ty (DN) lớn của Trung Quốc như KAIDI, Tập đoàn quản lý tài sản Hoa Dung Trung Quốc, Công ty TNHH CP đầu tư dân sinh (Trung Quốc) và tập đoàn đầu tư lớn ở Hồng Kông như IDG… Theo lãnh đạo Geleximco, có bí kíp triển khai, thi công và quản lý đầu tư một số dự án về giao thông, cảng hàng không và khả năng thu xếp vốn, sẽ chắc chắn công đoạn có thời gian thi công hoạt động từ 3 – 5 năm, chi phí đầu tư thấp nhất cho 1 sân bay mới tân tiến.
Đây không phải lần Thứ nhất Geleximco của “đại gia” Vũ Văn Tiền muốn cộng 1 đối tác Trung Quốc tham dự vào một số dự án lớn ở VN. Tháng 10.2016, Geleximco và Công ty TNHH Hong Kong United Investors Holding (HUI) cũng đề nghị Bộ GTVT cho phép tham dự 4 dự án hạ tầng giao thông lớn, gồm: sân bay Long Thành, xa lộ bắc – nam, xa lộ Hạ Long – Vân Đồn – Móng Cái và đường sắt xa lộ bắc – nam có tổng vốn ước tính dao động 50 tỉ USD. Trước đây, tháng 2.2017, liên quan đến dự án quy hoạch thành thị hai bên sông Hồng, Geleximco đã chủ động mời Viện Thiết kế và quy hoạch TP.Hàng Châu (Trung Quốc) tham dự tìm hiểu và lập quy hoạch 1/5.000 cũng như có văn bản đề nghị UBND TP.Hà Nội cung cấp hồ sơ, tin tức, số liệu để lập quy hoạch.
Một lãnh đạo ngành hàng không cho biết ở một số cuộc gặp cấp bộ, rất nhiều nước bày tỏ quan tâm tham dự vào dự án Cảng hàng không quốc tế Long Thành như Mỹ, Nhật, Pháp, Hàn Quốc… “Vì dự án đang ở GĐ ban đầu nên một số nhà đầu tư mới chỉ bày tỏ quan tâm. Khi xong báo cáo tìm hiểu khả thi (F/S) thì mới có một số tiếp cận cụ thể”, ông này cho biết.
Thứ trưởng Bộ GTVT Lê Đình Thọ cũng cho hay hiện dự án đầu tư thi công sân bay Long Thành mới ở GĐ chọn giải đáp lập F/S, chưa đến GĐ chọn lọc nhà đầu tư. Nhà đầu tư nào quan tâm tham dự đầu tư thi công sân bay Long Thành đều có thể gửi đề xuất, nhưng chỉ sau khi báo cáo F/S được thông qua, khi đây dự án mới có các nhân tố cụ thể về nguồn vốn cũng như tham khảo chọn lọc nhà đầu tư theo hình thức PPP.
Bài học nhãn tiền
Hiện còn quá sớm để nói về việc chọn lọc liên danh giữa DN trong nước và Trung Quốc tham dự thi công sân bay Long Thành, toàn bộ mới chỉ là đề xuất của phía DN. Tuy nhiên, nhiều chuyên gia cũng bày tỏ lo ngại và cho rằng cần thận trọng khi chọn lọc nhà đầu tư thi công sân bay Long Thành.
Một trong các dự án tai tiếng nhất liên quan đến nhà đầu tư Trung Quốc là đường sắt thành thị tuyến Cát Linh – Hà Đông do Công ty hữu hạn Tập đoàn cục 6 đường sắt Trung Quốc làm tổng thầu EPC. Được bắt đầu làm tháng 10.2011, chuẩn bị đã đi vào hoạt động vào tháng 11.2013, nhưng dự án đã phải nhiều lần giãn công đoạn, chuẩn bị quý 2/2018 mới có thể khai thác thương mại. Tới thời điểm này, dự án vẫn rất ì ạch bởi sau gần 1 năm vẫn chưa thể giải ngân thêm nguồn vốn vay bổ sung, dù đã đội vốn từ 552,86 triệu USD ban đầu lên 868,04 triệu USD.
Trước đây, nhà thầu Trung Quốc là Công ty Hanoi International Group (HISG – Trung Quốc) dù hồ sơ bí kíp không bằng nhà thầu khác, vẫn trúng thầu dự án Sân vận động quốc gia Mỹ Đình. Kết luận thanh tra dự án sau đây đã chỉ ra nhiều sai phạm nghiêm trọng như 94% thiết bị thi công không đúng có hợp đồng. Nhiều đại dự án ngàn tỉ khác cũng “mắc kẹt” có nhà thầu hoặc công nghệ thiết bị Trung Quốc như dự án Gang thép Thái Nguyên mở rộng GĐ 2, một số dự án ethanol…
TS Lưu Bích Hồ, nguyên Viện trưởng Viện Chiến lược phát triển (Bộ KH-ĐT), cho biết nhu cầu vốn cho một số dự án hạ tầng của VN rất lớn, nhưng chọn lọc nhà đầu tư cần thận trọng.
Chia sẻ quan điểm này, theo TS Ngô Trí Long, chuyên gia kinh tế cho rằng: Chúng ta không định kiến có vốn vay hay nhà thầu Trung Quốc nhưng cần rút ra nhiều bài học bí kíp trong quá khứ ở một số dự án dính đến nhà đầu tư Trung Quốc.
“Dự án sân bay Long Thành đang ở GĐ sơ khởi, nhưng việc chọn lọc nhà đầu tư sau này cũng phải theo đúng qui định cơ chế phân khúc là đấu thầu. Bài học từ hệ lụy thắng thầu giá rẻ cho thấy cần rất thận trọng khi chọn lọc nhà thầu dựa trên nhân tố giá thầu thấp, thay vào đây phải tham khảo kỹ bề dày bí kíp của nhà đầu tư, một số dự án đã thực hiện.
Đề xuất hợp tác Trung Quốc xây 5 nhà máy nhiệt điện
Cũng trong văn bản kiến nghị Thủ tướng Chính phủ, Geleximco đề xuất hợp tác có KAIDI Dương Quang thi công 5 nhà máy nhiệt điện lớn, gồm: dự án nhà máy nhiệt điện cộng có công suất 2 tổ máy, mỗi tổ máy 600 MW là Quỳnh Lập 1, Quỳnh Lập 2, Quảng Trạch 1, Quảng Trạch 2, Hải Phòng 3 theo hình thức đối tác công tư. Trong đây DN nhà nước chiếm 20 – 25% cổ phần, còn lại do Geleximco đầu tư.
Ngày 28.8, UBND tỉnh Đồng Nai cộng một số sở, ngành đã họp lần cuối và thống nhất việc lập báo cáo tìm hiểu khả thi công tác giải phóng mặt bằng, tái an cư dự án sân bay Long Thành. Ngày 29.8, lãnh đạo tỉnh Đồng Nai chuẩn bị đi Hà Nội lấy ý kiến một số bộ ngành và Ủy ban Kinh tế Quốc hội, trước khi trình lên Quốc hội thông qua. Theo đây, số chi phí dùng để giải tỏa 4.864 hộ dân có 15.557 nhân khẩu trong vùng dự án sân bay Long Thành (diện tích 5.000 ha) hạ xuống còn 23.051 tỉ đồng.
Trước đây, số tiền được Sở TN-MT tỉnh Đồng Nai đưa ra là dao động 25.400 tỉ đồng (tăng 2.900 tỉ đồng so có hồ sơ trình Quốc hội tháng 5.2017), nên Phó chủ tịch UBND tỉnh Đồng Nai Trần Văn Vĩnh đã đề nghị phải rà soát lần cuối.
Ngày 31.7, khi vào làm việc ở Đồng Nai về dự án sân bay Long Thành, đoàn công tác Ủy ban Kinh tế Quốc hội cũng đã bày tỏ lo ngại về số tiền dùng để giải phóng mặt bằng và tái an cư, vì GĐ này ngân sách nhà nước chỉ mới bố trí được 5.000 tỉ đồng, số tiền còn lại chưa có nguồn huy động. Ngoài ra, Ủy ban Kinh tế Quốc hội cũng đề nghị Đồng Nai làm rõ vì sao ban đầu số tiền chỉ 12.000 tỉ đồng, đến Quốc hội khóa 13 tăng lên 18.000 tỉ đồng, rồi 23.000 tỉ đồng.
Duanmasterianphu.com – Theo Thanh niên
Tìm hiểu thêm tài liệu về dự án masteri an phú Xem Thêm
