Không thể cậy có tiền mà cổ đông nghiễm nhiên trở thành nhà đầu tư chiến lược để hô phong hoán vũ biến mảnh đất của 1 hãng phim trở thành cao ốc. Nhưng quy định mới liệu đã đủ mạnh để bịt được một vài kẽ hở thâu tóm đất vàng?
 Dự án cao ốc thương mại dịch vụ và căn hộ chung cư số 504 Nguyễn Tất Thành (Q.4, TP.HCM) là 1 trong 60 dự án được Bộ Tài chính đề nghị Chính phủ thanh tra – Ảnh: QUANG ĐỊNH |
Bộ Tài chính vừa mở bán 1 số nội dung dự thảo nghị định về cổ phần hóa công ty nhà nước, trong đó buộc nhà đầu tư cam đoan duy trì ngành nghề kinh doanh chính và thương hiệu của công ty trong ít nhất 3 năm.
Ông Đặng Quyết Tiến, Cục trưởng Cục Tài chính công ty, Bộ Tài chính, cho biết hiện Bộ Tài chính đang soạn thảo Dự thảo Nghị định sửa đổi 1 số quy định về việc này.
Liệu quy định này có chặn được việc nhà đầu tư lợi dụng kẽ hở của luật để thâu tóm “đất vàng” có giá rẻ không?
Cam kết bằng văn bản
Theo ông Đặng Quyết Tiến, Bộ này vẫn đề xuất tiếp tục giải đáp xác định giá đất cụ thể (thuê và giao) theo Luật đất đai năm 2013.
Theo đó, căn cứ giá đất cụ thể do tỉnh, đô thị nơi công ty có quy mô đất được giao và cho thuê mở bán, công ty cổ phần hóa có trách nhiệm tính vào giá trị công ty và nộp ngân sách nhà nước.
Đặc biệt để tránh việc công ty “ôm” lại tất cả quy mô đất đang quản lý, phương án sử dụng đất phải được cấp có thẩm quyền phê duyệt thích hợp có quy định về sắp xếp lại, xử lý nhà đất theo chọn lọc của Thủ tướng, thích hợp có quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất của địa phương trước khi tổ chức thực hiện xác định giá trị của công ty.
Về việc xử lý các vướng mắc trong cổ phần hóa, ngăn chặn thất thoát “đất vàng”, ông Đặng Quyết Tiến cho biết Bộ Tài chính đang lấy ý kiến sửa đổi Dự thảo về cổ phần hóa công ty.
Điểm mới nhất là nhà đầu tư chiến lược phải có cam đoan bằng văn bản là tiếp tục duy trì ngành nghề kinh doanh chính và thương hiệu của công ty cổ phần hóa trong thời gian ít nhất 3 năm. Ngoài ra, nhà đầu tư chiến lược không được mua bán số cổ phần được mua trong 3 năm…
 Dự án Garden Gate Residence (tên cũ là Skyway Tower) ở số 8 Hoàng Minh Giám, quận Phú Nhuận, TP.HCM là 1 trong 60 dự án được Bộ Tài chính đề nghị Chính phủ thanh tra – Ảnh: QUANG ĐỊNH |
Có giải quyết gốc rễ?
Tuy nhiên, nhiều chuyên gia cho rằng quy định buộc nhà đầu tư đăng ký trở thành nhà đầu tư chiến lược phải cam đoan tiếp tục ngành nghề kinh doanh chính và thương hiệu của công ty cổ phần hóa trong thời gian ít nhất 3 năm không giải quyết gốc rễ vấn đề bất cập đất đai khi cổ phần hóa công ty.
Ông Phạm Đình Soạn – chuyên gia về tài chính công ty – cho rằng có các ngành nghề mà Nhà nước không cần nắm giữ, nhà đầu tư vào sẽ chủ động có kế hoạch kinh doanh của họ. Không thể dùng mệnh lệnh hành chính nhà nước mà áp đặt lên phân khúc.
Mặt khác, đối có các lĩnh vực đặc biệt như điện ảnh chẳng hạn, nếu Nhà nước cần phát triển 1 hãng phim quốc gia thì Nhà nước cũng phải nắm giữ 1 tỉ lệ vốn đủ để chọn lọc đến chiến lược phát triển công ty.
Còn nếu sau 3 năm, 1 công ty rất nhiều tiền không có liên quan đến điện ảnh mà bắt họ phải làm phim thì rất khó phát triển công ty. Và hàng nghìn mét vuông “đất vàng” sử dụng lãng phí, không hiệu quả cũng là thất thoát rất lớn cho ngân sách.
Ông Nguyễn Quang Đồng – chuyên gia chính sách bán hàng công độc lập – cho rằng việc đề nghị công ty mua cổ phần duy trì ngành nghề kinh doanh chính và thương hiệu của công ty cổ phần hóa trong thời gian ít nhất 3 năm không các không ngăn được công ty thâu tóm “đất vàng” mà còn có thể khiến các nhà đầu tư chân chính e ngại.
Lý do là công ty cộng ngành nghề có công ty cổ phần hóa khó đủ tiềm lực để mua cổ phần (bao gồm đất nếu định giá thực).
Còn đã là nhà đầu tư “nhăm nhe” mua cái vỏ công ty để lấy đất, họ đảm bảo không phải là các người kinh doanh cộng lĩnh vực công ty cổ phần hóa.
 Đường đi khiến “đất vàng” bị thâu tóm có giá rẻ (trái) và một vàih chặn việc thất thu (phải) – Đồ họa: TẤN ĐẠT |
Không thể “cậy” có tiền
Theo nhiều chuyên gia, cần phải lôi kéo nhà đầu tư chiến lược 1 một vàih thực sự chứ không như thời gian qua, quá nhiều cổ đông cứ “cậy” có tiền là nghiễm nhiên trở thành nhà đầu tư chiến lược dù không biết tí nào về ngành nghề mà mình làm chủ. Sau vài ba năm, công ty sau cổ phần hóa làm ăn èo uột, công ty lấy đất thuê cho thuê lại cất túi hàng trăm tỉ đồng.
Ông Nguyễn Đình Cung, Viện trưởng Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế trung ương, cho rằng không phải ai có tiền cũng trở thành cổ đông chiến lược.
“Cái cần của cổ đông chiến lược không phải chỉ là vốn mà là phần mềm, năng lực để phát triển công ty sau cổ phần hóa. Đó mới là quan trọng. Như câu chuyện ở Hãng Phim truyện Việt Nam (VFS), 1 anh chuyên về các con phố thủy lại rót vốn vào hãng phim thì rất khó coi đó là cổ đông chiến lược”, ông Cung nói.
“Hiện đất VFS được cho thuê sử dụng để làm phim. Trường hợp đất được sử dụng vào mục đích khác phải được cơ quan quản lý nhà nước về đất cho phép và khi đó đất phải được định giá lại.
Có lẽ đó là chỗ mà nhiều người cho rằng VFS quyến rũ nhà đầu tư và nếu nhà đầu tư chỉ nhìn nhận như thế này không phải nhà đầu tư nghiêm túc. Vấn đề cần phê phán ở đó chủ yếu là quản lý đất đai lỏng lẻo, là miếng đất màu mỡ cho sân trước sân sau, thất thoát tài sản nằm ở đấy”, ông Cung nhận định.
 |
Để ngăn chặn thâu tóm “đất vàng” có giá rẻ bèo, Nhà nước cần phân biệt 3 loại lý do đất của công ty đang muốn cổ phần hóa để có hướng xử lý thích hợp.
Thứ nhất, nếu là đất Nhà nước giao cho công ty nhà nước mà không sử dụng hết, sử dụng sai mục đích thì phải trả về lại quỹ đất của địa phương, từ đó địa phương đấu giá công khai và thu tiền về ngân sách. Đất công ty hiện đang thuê của Nhà nước cũng cần được trả lại quỹ đất chứ chẳng thể đưa đất đang được thuê vào tài sản tính để cổ phần hóa.
Thứ hai, nếu phần đất phát sinh ngoài đất Nhà nước giao, tức là phần đất công ty mua thêm, mở rộng ra được từ quá trình kinh doanh của mình, đất đó mới được phép tính vào giá trị công ty cổ phần hóa.
Cuối cộng, nếu đất được Nhà nước giao và công ty đã phát triển hạ tầng, cơ sở vật chất kỹ thuật (nhà xưởng…) trên đất, phần đất này có thể tính vào giá trị công ty cổ phần hóa, nhưng cần định giá bởi 1 tổ chứ
Duanmasterianphu.com – Theo Tuổi trẻ
Tìm hiểu thêm tài liệu về dự án masteri an phú Xem Thêm
