Đặc khu được dành cơ chế vượt trội, thuê đất 99 năm

Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và đầu tư Nguyễn Chí Dũng khẳng định cho biết sẽ thi công thể chế cho 1 số đặc khu theo hướng tăng thẩm quyền, tăng tính chịu trách nhiệm có nhiều cơ chế ưu đãi nổi bật…

Một góc Phú Quốc – Ảnh: DUY KHÁNH

Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng nhận định: “Trong quá trình 25 năm phát triển, 1 số khu công nghiệp, khu chế xuất, khu công nghệ cao, khu kinh tế ở nước ta có các đâyng góp tích cực vào sự phát triển kinh tế – xã hội của 1 số địa phương. Nhưng đến nay, việc phát triển và lôi kéo đầu tư của 1 số mô hình kinh tế này có dấu hiệu chậm lại, gặp nhiều gặp khó, hạn chế”.

Tạo “sân chơi mới” quyến rũ, thông thoáng

* Thưa Bộ trưởng, định hướng phát triển 1 số đơn vị hành chính – kinh tế độc đáo có ý nghĩa thế nào trong thời điểm này?

– Việc khai thác 1 số tiềm năng tĩnh của đất nước như tài nguyên môi trường xung quanh, lợi thế môi trường xung quanh, lao động giá rẻ đã dần tới hạn, cần chuyển sang phát huy 1 số tiềm năng động thông qua cải 1 sốh thể chế, sáng tạo, tiềm năng trí tuệ để tạo ra năng suất, hiệu quả kinh tế cao hơn.

Vì vậy, việc thi công mô hình đặc khu có 1 số cơ chế, chính sách bán hàng về hành chính, kinh tế đột phá, nổi bật, có đủ sức hợp tác và tranh giành quốc tế nhằm tạo động lực phát triển mới, có tác động lan tỏa tích cực ở Việt Nam là cực kỳ cần thiết, cấp bách trong GĐ giai đoạn này.

Chủ trương thi công đặc khu đã được đề cập ở Hiến pháp năm 2013, văn kiện Đại hội VIII, XI, XII của Đảng; Chiến lược phát triển kinh tế – xã hội 2016-2020. Bộ Chính trị đã chấp nhận chủ trương thi công ba đặc khu Vân Đồn (Quảng Ninh), Bắc Vân Phong (Khánh Hòa) và Phú Quốc (Kiên Giang). Theo đây, mục tiêu là 1 số đặc khu của Việt Nam sẽ tạo được “sân chơi mới” quyến rũ, minh bạch, thông thoáng, cung cấp đề nghị của nhà đầu tư khu vực tư nhân, nhất là nhà đầu tư chiến lược toàn cầu.

Các đặc khu sẽ đủ sức tranh giành có 1 số đặc khu kinh tế địa cầu, khắc phục được các hạn chế, gặp khó mà mô hình khu kinh tế đang gặp phải.

Các đặc khu cũng sẽ có thể chế kinh tế và hành chính thích hợp có thể chế chính trị, Hiến pháp của Việt Nam để tạo 1 cực tăng trưởng mới, nhanh và ổn định, có tác động lan tỏa tích cực có khu vực xung quanh, góp phần thực hiện mục tiêu tái cơ cấu kinh tế.

* Để đạt mục tiêu trên thì việc thi công thể chế vận hành cho 1 số đặc khu phát triển có ý nghĩa rất quan trọng. Các chuyên gia cho rằng mô hình đặc khu nên trực thuộc trung ương thay vì trực thuộc tỉnh, vậy định hướng trong dự thảo luật kiến trúc mô hình tổ chức đưa ra là gì?

– Theo quy định của Hiến pháp, đặc khu có thể trực thuộc trung ương hoặc trực thuộc tỉnh. Qua trao đổi, Bộ Chính trị đã chấp nhận 1 số đặc khu trực thuộc tỉnh. Các đặc khu kinh tế này được thành lập dựa trên 1 số khu kinh tế Vân Đồn, Bắc Vân Phong và Phú Quốc hiện do địa phương quản lý.

Mặc dù trực thuộc tỉnh nhưng chính quyền đặc khu có các thẩm quyền “độc đáo”. Bên cạnh các thẩm quyền tương đương có đô thị trực thuộc tỉnh, còn được phân quyền thực hiện 1 số quyền và nhiệm vụ của Thủ tướng Chính phủ, 1 số bộ, ngành, UBND cấp tỉnh trong 1 số lĩnh vực quản lý đất đai, đầu tư, kinh tế, tài chính, thi công, lao động…

Mục tiêu là giải quyết nhanh nhất 1 số thủ tục hành chính và cung cấp dịch vụ công cho nhà đầu tư và người dân.

Ví dụ chính quyền đặc khu là đầu mối quản lý trong lĩnh vực đầu tư kinh doanh từ đăng ký công ty, đăng ký đầu tư, quản lý dự án sau đầu tư…

Người đứng đầu chính quyền sẽ chọn lọc đầu tư nếu dự án đây thích hợp có quy hoạch đã được cấp có thẩm quyền phê duyệt. Vì vậy người đứng đầu đặc khu đòi hỏi phải có năng lực, bí kíp điều hành, cung cấp đề nghị của nhà đầu tư quốc tế và do Thủ tướng Chính phủ bổ nhiệm.

Đối có vấn đề nhất thể hóa chức danh, 1 số ý kiến trao đổi cũng ủng hộ phương án bí thư đặc khu kiêm trưởng cơ quan hành chính đặc khu để trao quyền cho người đứng đầu chọn lọc 1 số nhiệm vụ, quyền hạn và chịu trách nhiệm hoàn toàn có chọn lọc của mình.

Tuy nhiên, việc thực hiện nhất thể hóa chức danh sẽ thực hiện theo quy định riêng của Đảng, không nằm trong quy định của luật này.

Một góc Vân Đồn – Ảnh: HÙNG SƠN

Đề xuất không có HĐND ở cấp đặc khu

* Vậy chuẩn bị mô hình tổ chức của 1 số đặc khu sẽ được thi công thế nào? Đâu là các lợi thế của mô hình này, thưa Bộ trưởng?

– Hiện nay dự thảo luật kiến trúc mô hình tổ chức theo hai phương án để xin ý kiến Chính phủ. Với phương án 1, tổ chức cơ quan hành chính không có HĐND ở cấp đặc khu.

Các thẩm quyền của HĐND (là cấp huyện trước đây) sẽ được rà soát theo hướng phân quyền tối đa =cho người đứng đầu cơ quan hành chính. Một số tính năng nhiệm vụ về giám sát và chọn lọc 1 số vấn đề liên quan đến an ninh, quốc phòng, chính quyền và an sinh xã hội sẽ được giao cho HĐND cấp tỉnh thực hiện.

Ở cấp xã, phường cũng sẽ không tổ chức HĐND và UBND mà tổ chức thành 1 số khu hành chính có tính năng là cánh tay nối dài của cơ quan hành chính cấp đặc khu, thực hiện 1 số tính năng quản lý nhà nước và cung cấp dịch vụ công cho khu vực đây.

Phương án 2 là tổ chức chính quyền địa phương 1 cấp có đầy đủ gồm HĐND và UBND. Tuy nhiên sẽ phân quyền tối đa cho UBND và chủ tịch UBND đặc khu trong 1 số lĩnh vực kinh tế, tài chính, đất đai…

Một số nhiệm vụ về giám sát, chọn lọc 1 số vấn đề liên quan đến an ninh, quốc phòng, chính quyền và an sinh xã hội được giao cho HĐND đặc khu. Ở cấp xã, phường sẽ tổ chức thành 1 số khu hành chính như phương án 1.

* Hiện trong quy định vẫn còn giới hạn nhiều ngành nghề đầu tư kinh doanh. Vì vậy nhiều nhà đầu tư quan tâm là ở 1 số đặc khu có ứng dụng quy định về 1 số ngành nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện hay không?

– Hoạt động đầu tư kinh doanh được chắc chắn nguyên tắc không phân biệt đối xử giữa nhà đầu tư trong nước có nước ngoài.

Dự thảo luật cũng cho phép nhà đầu tư được chọn lọc luật nước ngoài để điều chỉnh hợp đồng đầu tư, thương mại, dân sự có nhân tố nước ngoài; hoặc cho phép 1 số nhà đầu tư nước ngoài được chọn lọc giải quyết tranh chấp ở tòa án nước ngoài có thẩm quyền.

Đặc khu cũng sẽ ứng dụng 1 số chính sách bán hàng mở cửa phân khúc, như mở cửa lĩnh vực bán cho 1 số sản phẩm chưa được quy định trong WTO và 1 số hiệp định thương mại tự do.

Các ngành nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện có 243 danh mục ngành nghề cũng sẽ được rút xuống tối đa, chỉ giữ lại 1 số ngành thật sự cung cấp đề nghị về quốc phòng, an ninh, trật tự an toàn xã hội, đạo đức xã hội và sức khỏe.

Đối có 1 số dự án đầu tư thuộc thẩm quyền chọn lọc chủ trương đầu tư của Thủ tướng và UBND cấp tỉnh; 1 số dự án PPP và dự án đầu tư ra nước ngoài sẽ không cần phải thực hiện thủ tục chọn lọc chủ trương đầu tư cũng như cấp giấy chứng nhận đăng ký đầu tư.

Thời hạn sử dụng đất đến 99 năm

* Cơ chế về đầu tư đã mở nhưng điều quan trọng nhất vẫn là 1 số chính sách bán hàng ưu đãi để lôi kéo đầu tư, liệu có gì nổi bật hơn so có 1 số địa phương?

– Một trong các chính sách bán hàng quan trọng là đất đai, có nhà ở. Theo đây, sẽ cho phép thời hạn sử dụng đất tối đa 99 năm đối có 1 số ngành nghề ưu tiên phát triển nếu được Thủ tướng chấp nhận.

Tuy nhiên, xin lưu ý là không phải nhà đầu tư nào cũng được hưởng ưu đãi này, mà tùy vào từng lĩnh vực và địa bàn, ví dụ như ở Vân Đồn thì chỉ 1 số nhà đầu tư lĩnh vực công nghệ cao mới có được ưu đãi này.

Các tổ chức kinh tế trong nước và có vốn đầu tư nước ngoài sẽ được thế chấp tài sản gắn liền có đất ở tổ chức tín dụng nước ngoài. Người nước ngoài cũng được có nhà ở, BĐS nghỉ dưỡng ở đặc khu gắn có 1 số điều kiện.

Ngoài ra, 1 số chính sách bán hàng ưu đãi đầu tư sẽ ứng dụng quyến rũ, linh hoạt từng ngành nghề. Cụ thể, ưu đãi thuế lương bổng công ty, thuế giá trị tăng thêm, thuế xuất nhập khẩu, đất đai, sử dụng đất theo hai mức là đối có ngành nghề, lĩnh vực ưu tiên lôi kéo đầu tư như khoa học, kỹ thuật, công nghệ mới, khởi nghiệp và sáng tạo, trọng điểm nghiên cứu và phát triển, dự án y tế, giáo dục chất lượng cao… sẽ được hưởng ưu đãi cao nhất, vượt 1 số ưu đãi ứng dụng cho 1 số khu kinh tế, khu công nghệ cao giai đoạn này.

Chưa kể sẽ có chính sách bán hàng bầu trời mở, cho phép 1 số hãng hàng không quốc tế được vận chuyển hàng không kết hợp nhiều điểm, trong đây có ít nhất 1 điểm đến ở đặc khu để lôi kéo khách du lịch.

Bộ Chính trị cũng đã chấp nhận về mặt nguyên tắc việc thi công khu du lịch, nghỉ dưỡng đẳng cấp có casino ở ba khu vực này. Hiện 1 số quốc gia và vùng lãnh thổ trong khu vực như Singapore, Macau, Hong Kong, Campuchia đều ứng dụng thuế tiêu thụ độc đáo đối có casino thấp hơn quy định hiện hành. Do đây, ban soạn thảo đang phân tích, so sánh để nghiên cứu và báo cáo Chính phủ tham khảo, chọn lọc phương án thích hợp.

Dự kiến nguồn thu và 1 số giá trị tạo ra ở 1 số đặc khu đến năm 2020 – Đồ họa: VĨ CƯỜNG

Mỗi đặc khu sẽ khai thác lợi thế riêng

– Vân Đồn: Phát triển 1 số ngành công nghệ cao, công nghiệp hỗ trợ, du lịch sinh thái, du lịch văn hóa, công nghiệp văn hóa, dịch vụ hàng không và hậu cần hàng không, dịch vụ thương mại và mua sắm quốc tế.

– Bắc Vân Phong: Phát triển 1 số ngành công nghệ tài liệu, điện tử, cơ khí; phát triển cảng biển hàng hóa và hành khách quốc tế; dịch vụ hậu cần cảng biển; trọng điểm thương mại – tài chính gắn có cảng biển.

– Phú Quốc: Phát triển du lịch nghỉ dưỡng, du lịch sinh thái, trọng điểm hội nghị, triển lãm quốc tế, dịch vụ thương mại và mua sắm quốc tế đẳng cấp; dịch vụ quản lý tài sản; dịch vụ y tế.

Ông Nguyễn Đức Long (chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ninh):

Nhà đầu tư đang rất chờ mong

Việc 1 số cơ quan trung ương vừa qua đưa ra lấy ý kiến của 1 số chuyên gia về dự thảo Luật đơn vị hành chính – kinh tế độc đáo để trình Quốc hội trong thời gian tới đã tác động tích cực đến việc 1 số nhà đầu tư lớn quan tâm đầu tư vào khu hành chính – kinh tế độc đáo Vân Đồn.

Hiện nay, Vân Đồn đã có 1 số nhà đầu tư chiến lược đến đầu tư hoặc nghiên cứu nghiên cứu như Sun Group đang đầu tư vào sân bay Vân Đồn, khu lõi nghỉ dưỡng phức hợp, FLC nghiên cứu quy hoạch đảo Ngọc Vừng…

Tuy nhiên, 1 số đơn vị, độc đáo là các nhà đầu tư lớn nước ngoài có tiềm lực kinh tế, mới chỉ dừng ở mức thăm dò, khảo sát, họ rất mong muốn có 1 cơ sở pháp lý, chính sách bán hàng quyến rũ độc đáo có tính ổn định lâu dài để yên tâm đầu tư.

Ông Trần Thanh Việt(giám đốc Sở Nội vụ Kiên Giang):

Áp dụng mô hình lãnh đạo công – quản trị tư

Một trong các nội dung có tính đột phá trong tổ chức bộ máy ở đặc khu Phú Quốc là sẽ ứng dụng mô hình lãnh đạo công – quản trị tư.

Trên cơ sở phân tích 1 số hình thức hợp tác công tư, đề án đề xuất theo hướng khuyến khích mở rộng tối đa sự tham dự của khu vực tư nhân và cắt giảm sự tham dự quản lý, điều hành của khu vực nhà nước.

Trên nguyên tắc thích hợp có khả năng kiểm soát rủi ro của Nhà nước và hiệu quả xã hội, vai trò, địa điểm của khu vực tư nhân sẽ được cụ thể hóa trong Luật đơn vị hành chính – kinh tế độc đáo. Trước hết, tập trung vào 1 số lĩnh vực: cung cấp dịch vụ công, 1 số lĩnh vực có thể ứng dụng phương thức đối tác công – tư (PPP).

Ông Hoàng Đình Phi (trưởng ban quản lý Khu kinh tế Vân Phong):

Khánh Hòa đề xuất thực hiện “bầu trời mở”

Đặc khu kinh tế Bắc Vân Phong đặt tham vọng sẽ trở thành cảng biển quốc tế, trọng điểm tài chính, du lịch tân tiến có casino, dịch vụ y tế, giáo dục theo nguyên tắc quốc tế, phát triển và chuyển giao công nghệ ngang tầm địa cầu. Để đạt các điều này, tỉnh Khánh Hòa xin Chính phủ cho đặc khu này hưởng cơ chế đặc biệt đối có chính quyền cảng biển.

Theo đây, Khánh Hòa xin được ứng dụng “bầu trời mở” trong vận hành xuất nhập cảnh ở đặc khu kinh tế Bắc Vân Phong để bảo đảm thông thoáng, thuận lợi cho vận hành sản xuất, kinh doanh, du lịch và di chuyển. Người nước ngoài được miễn thị thực có thời gian lưu trú đến 30 ngày, thương nhân có nhu cầu lưu trú dài hạn thì được cấp thẻ tạm trú theo quy định.

Khánh Hòa đề xuất Chính phủ cho phép thực hiện cơ chế chỉ định nhà đầu tư phát triển đặc khu có năng lực, bí kíp tham dự cộng địa phương chọn lọc giải đáp quốc tế để nghiên cứu thi công định hướng phát triển ngành nghề, cơ chế, chính sách bán hàng cũng như quy hoạch, đầu tư phát triển đơn vị hành chính – kinh tế độc đáo Bắc Vân Phong…

Bài viết liên quan