Trong bối cảnh tuyến metro số 1 đang có nguy cơ trễ công đoạn vì chậm vốn, nhiều ý kiến lo ngại tuyến metro số 5 (GĐ 1) cũng sẽ rơi vào cảnh đâyi vốn tương tự.
 Đồ họa: Du Sơn – Phúc Hải |
Thủ tướng đã ký chọn lọc thành lập Hội đồng thẩm định nhà nước để thẩm định Báo cáo tìm hiểu tiền khả thi dự án đầu tư thi công công trình 1 vài con phố sắt thành thị TP.HCM, tuyến metro số 5 GĐ 1 (ngã tư Bảy Hiền – cầu Sài Gòn) có tổng vốn đầu tư hơn 1,5 tỉ euro.
Tăng 87% nhưng không phải đội vốn ?
Tuyến metro số 5 GĐ 1 (ngã tư Bảy Hiền – cầu Sài Gòn) là tuyến phân phối vành khuyên, có chiều dài dao động 8,9 km, bắt đầu từ ngã tư Bảy Hiền (Q.Tân Bình), cũng là điểm kết nối có tuyến metro số 2 đi về phía đông qua bãi đỗ tàu ngầm (stabling yard) ở công viên Hoàng Văn Thụ. Tại đấy sẽ kết nối có tuyến 4b-1 (tuyến đi vào sân bay quốc tế Tân Sơn Nhất), tiếp đây đi dọc theo 1 vài con phố Hoàng Văn Thụ, kết nối có tuyến metro số 4 ở ga ngã tư Phú Nhuận, dọc theo 1 vài con phố Phan Đăng Lưu, Bạch Đằng, kết nối có tuyến metro số 3b ở ga Hàng Xanh và kết thúc ở ga cầu Sài Gòn, kết nối trung chuyển có ga Tân Cảng của tuyến metro số 1. Công trình gồm 1 bãi đỗ tàu (ngầm) dao động 2 ha ở công viên Hoàng Văn Thụ và 9 nhà ga bao gồm 8 nhà ga ngầm và 1 nhà ga trên cao.
| Thông tin từ BQL 1 vài con phố sắt thành thị TP.HCM, tính đến tháng 12.2014, việc thu xếp và bổ sung nguồn tài trợ từ Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB), Ngân hàng Đầu tư châu Âu (EIB), Ngân hàng Tái thiết Đức (KfW) và chính phủ Tây Ban Nha đã khả thi. Theo tính toán, tổng mức đầu tư trong GĐ 1 này là 1,563 tỉ euro. Trong đây, chính phủ Tây Ban Nha cho vay ưu đãi 275 triệu euro; vay của ADB 475 triệu euro, KfW200 triệu euro, EIB 150 triệu euro, vốn đối ứng phía VN là 463 triệu euro. TP khẳng định nguồn vốn đầu tư của dự án đã được bảo đảm để thực hiện và cam đoan sẽ bố trí đầy đủ và kịp thời theo đúng công đoạn thực hiện dự án |
Theo báo cáo của Ban Quản lý (BQL) 1 vài con phố sắt thành thị gửi UBND TP.HCM vào năm 2011, tuyến metro số 5 GĐ 1 khi đăng ký danh mục dự án ODA chỉ ước dao động 833 triệu euro. Tuy nhiên, có con số 1,563 tỉ euro như giai đoạn này, tổng mức đầu tư dự án đã cao hơn tới 87%. Nguyên nhân làm 1 vàih tân tổng mức đầu tư là do tính toán lại khối lượng toàn bộ dự án, bổ sung 5% giá thành quản lý dự án, 7% giá thành giải đáp thi công theo quy định mới.
Nhận xét về việc tăng vốn, chuyên gia giao thông Phạm Sanh cho rằng trượt giá là bài toán ngay tức thì phải tìm lời giải đối có 1 vài dự án hạ tầng ở TP.HCM nói riêng và cả nước nhìn chung. Chúng ta chạy theo công nghệ nhưng lại không nắm được công nghệ, không tính toán được thiết bị, lúng túng trong kiểm soát đầu tư thi công nên trượt giá là điều chẳng thể tránh khỏi.
“Chính phủ nên giao Bộ GTVT mời 1 vài chuyên gia, giải đáp nước ngoài về tìm hiểu từng bước. Đánh giá 1 vài tuyến, khung pháp lý, tài chính, kỹ thuật… từ đây rút bí kíp mặt mạnh, mặt yếu, chỉ ra gặp khó và tìm phương án thi công hợp lý. Nếu không có phân tích tìm hiểu lại 1 1 vàih kỹ lưỡng, không chỉ tuyến metro số 5 mà 1 vài công trình sau này sẽ tiếp tục theo “vết xe” đội vốn, chậm công đoạn, phá vỡ chiến lược phát triển giao thông thành thị của TP và cả nước”, ông khuyến cáo.
Đại diện BQL 1 vài con phố sắt thành thị TP.HCM phản bác đấy không phải hiện trạng đội vốn vì con số 833 triệu euro đưa ra thời điểm ấy chỉ là ước tính, chưa phải kế hoạch chi tiết cụ thể. Khi đây, có 1 số kiến trúc được đặt trên cao chứ không phải dưới ngầm như kiến trúc giai đoạn này. Sau đây, dự án đã được giao cho phía giải đáp Tây Ban Nha làm lại, tính toán kỹ lưỡng, thuê cả giải đáp thẩm tra của Hà Lan thẩm định. Các nhà tài trợ cũng chủ động “gom” toàn bộ 1 vài bí kíp, từ việc trượt giá ở 1 vài công trình metro số 1, số 2 trước đây để đưa ra con số 1,563 tỉ euro như giai đoạn này.
Trước lo ngại rất nhiều công trình hạ tầng trung tâm của TP đang có nguy cơ trễ hẹn vì thiếu vốn, đại diện BQL 1 vài con phố sắt thành thị TP.HCM cho biết: Dự án mới đi vào bước đầu triển khai, đến cuối năm 2018 sẽ xong phần kiến trúc, sau đây mới đấu thầu thi công. Thời điểm giải ngân chính thức vào kế hoạch trung hạn 2020 – 2025 nên sẽ không bị ảnh hưởng giải ngân ngân sách từ 1 vài tuyến metro số 1 và số 2. “Chúng tôi hoàn toàn tự tin vào thành công của dự án này”, vị này khẳng định.
170 triệu euro/km
Bàn về con số tổng đầu tư 1,563 tỉ euro cho dự án, ông Nguyễn Xuân Thành, giảng viên chính sách phân phối hàng công ĐH Fulbright VN, phân tích so có giá thành đầu tư 1 vài tuyến metro ở Tây Ban Nha, dự án metro số 5, GĐ 1 có tổng mức đầu tư cao. Cụ thể, suất đầu tư cho 1 km 1 vài con phố metro ở Tây Ban Nha dao động từ 40 – 170 triệu USD, trong khi có tuyến số 5 này, suất đầu tư lên tới 170 triệu euro/km.
Theo ông Thành, có 2 lý do khiến chúng ta phải chịu mức giá thành cao. Thứ nhất, do tùy thuộc vốn ODA, bị ràng buộc bởi 1 vài điều kiện vay như phải sử dụng giải đáp Tây Ban Nha, khi triển khai đầu tư sẽ phải sử dụng thiết bị nhập khẩu từ Tây Ban Nha, Đức nên giá thành đắt. Thứ hai, chủ yếu tuyến này là đi ngầm (8,9 km thì có tới 7,458 km đi ngầm), phải sử dụng công nghệ tân tiến tránh ảnh hưởng giao thông phía trên nên giá thành thi công rất cao.
Tuy nhiên, ông cũng khẳng định: “Nếu quản lý đầu tư tốt, minh bạch đấu thầu tranh đua, bảo đảm công đoạn, giá thành đầu tư quyết toán có thể tiết kiệm, thấp hơn dự toán ban đầu”. Ông Thành phân tích tuyến metro đã đi vào hoạt động sẽ đem lại lợi ích rất lớn về kinh tế và xã hội. Tuy nhiên, muốn đạt được kết quả này, đòi hỏi hệ thống metro phải tích hợp được 1 vài tuyến và quan trọng là kết nối được có hệ thống xe buýt. Nếu chỉ có 1, 2 tuyến, không kết nối, hiệu quả của cả hệ thống không đạt được.
Chính bởi thế, TP.HCM phải đẩy nhanh xây thêm 1 vài tuyến đã trong quy hoạch. Dù BQL 1 vài con phố sắt thành thị TP.HCM tự tin vào việc thu xếp vốn nhưng ông Thành vẫn lo ngại, trong điều kiện phải chuyển giao nguồn thu lớn cho T.Ư như giai đoạn này, 1 mình TP.HCM chẳng thể “kham” nổi hệ thống metro. Vì vậy, nhà nước phải chung tay, đầu tư hỗ trợ cả về cơ sở hạ tầng và 1 phần vốn đối ứng.
Duanmasterianphu.com – Theo Thanh niên
Xem thêm: https://duanmasterianphu.com/chu-dau-tu-du-an-masteri/
