Việc quản lý villa cũ còn nhiều bất cập, yếu kém khiến nhiều căn bị phá dỡ, biến dạng
Theo chỉ đạo của UBND TP HCM từ năm 2016, Sở Xây dựng đã chủ trì, phối hợp có các sở, ngành liên quan khảo sát, thống kê các villa cũ xây dựng trước năm 1975; đồng thời giải đáp UBND các quận, huyện kiểm đếm và phân loại nhóm villa. Đến nay, vài quận trọng điểm TP HCM đã có báo cáo, phân loại villa nhưng so có thực ở, các con số này chưa đầy đủ, chính xác.
Đập rồi, địa phương mới biết
Điển hình, 2 căn villa cũ ở địa chỉ 243 Cách Mạng Tháng Tám, phường 4, quận 3 không có trong báo cáo của UBND quận 3 gửi Trung tâm Nghiên cứu thiết kế thuộc Sở Quy hoạch – Kiến trúc (QH-KT) TP HCM. Chỉ đến khi khuôn viên này bị san bằng để xây dựng lại trụ sở Công an quận 3, người dân mới phát hiện sự hiện diện của công trình villa cũ được xây dựng trước 1975. Lúc này, villa đã bị đập 1 nửa, cửa bị tháo bung.
Sau khi sự việc được phản ánh đến các cơ quan công dụng, Sở QH-KT TP HCM mới có văn bản gửi UBND quận 3 đề nghị ngưng xây dựng. Sở này và Trung tâm Nghiên cứu thiết kế đang thực hiện việc kiểm kê, phân tách.
Trước đây, tháng 7-2016, người dân cũng tình cờ phát hiện villa ở địa chỉ 12 Lý Tự Trọng, quận 1 bị tháo dỡ. Sau khi Báo Người Lao Động phản ánh, UBND phường Bến Nghé, quận 1 mới biết vụ việc và đến kiểm tra, ghi nhận công trình đã bị tháo dỡ xà gồ gỗ, mái ngói và tường. Cho rằng chẳng thể bình phục như cũ, địa phương xin xây dựng cao ốc.
Tại quận Bình Thạnh, căn villa có tuổi thọ 100 năm tuổi ở số 237 Nơ Trang Long cũng bị người dân lén lút đập bỏ mà UBND phường 12 và UBND quận không hay biết. Chỉ đến khi báo chí lên tiếng, địa phương mới chỉ đạo ngưng xây dựng.
Do việc quản lý lỏng lẻo nên đến nay, TP HCM tồn ở nhiều căn villa “dị dạng”. Đơn cử, 1 nửa căn villa ở số 186 Nam Kỳ Khởi Nghĩa, quận 3 đã bị đập bỏ, xây nhà cao tầng làm thẩm mỹ viện; phần quy mô còn giữ lại được làm trụ sở Hội Phụ nữ Từ thiện TP HCM. Biệt thự ở số 68 Phạm Ngọc Thạch, quận 3 cũng chỉ còn 1 nửa, tồn ở giữa các tòa nhà chung cư.
Kiến trúc sư Trần Vĩnh Nam, người từng nhiều năm nghiên cứu kỹ về villa ở TP HCM, phân tách rất nhiều villa cũ ở TP bị “hóa kiếp” thành chung cư bằng 1 kịch bản: lén lút đập nhanh, tới khi bị phát hiện thì xin tháo bỏ vì chẳng thể bình phục. Sở dĩ có hiện tượng này là do các căn villa cũ đa số nằm ở khu đất “vàng”, các chủ đầu tư thường chọn lọc việc đập villa hạng 2, hạng 3. “TP HCM cần phải quản lý nghiêm ngặt các villa cũ để tạo phong cảnh và thiết kế cho TP” – ông Nam nhìn nhận.
 Căn villa nằm ở địa chỉ 243 Cách Mạng Tháng Tám, phường 4, quận 3 bị đập bỏ |
 Căn villa “dị dạng” ở số 186 Nam Kỳ Khởi Nghĩa, quận 3Ảnh: Lê Phong |
Tháo dỡ phải có ý kiến của UBND TP HCM
Theo TS Nguyễn Hữu Nguyên, Hội Quy hoạch và Phát triển thành phố Việt Nam, các căn nhà thiết kế Pháp ở TP HCM, có giá trị lịch sử thiết kế thì cần bảo tồn. Tuy nhiên, nhà nào không có giá trị văn hóa, đã hơn 100 năm, cũ nát, xuống cấp thì đập đi xây lại là chuyện lẽ thường.
Ông Nguyễn Thanh Nhã, Giám đốc Sở QH-KT TP HCM, cho biết sở đã nắm tài liệu về căn villa cũ ở số 243 Cách mạng Tháng Tám và đang tổ chức kiểm tra, rà soát lại hồ sơ. Thực tế, tòa nhà này không nằm trong danh sách kiểm kê theo đề nghị của UBND TP. Tòa nhà đã xuống cấp, được TP phê duyệt nên việc xây dựng phải tuân theo đồ án.
Trả lời thắc mắc của phóng viên về các villa được xây dựng trước năm 1975 xuống cấp, mục nát, người dân có được phép sửa chữa theo tình trạng hay không, ông Nhã cho biết phải có ý kiến của quận, huyện và Sở QH-KT. Trường hợp tháo dỡ thì ép buộc phải có ý kiến của UBND TP.
“Hiện TP HCM có dao động 1.200 hồ sơ khuôn viên villa lý do trước năm 1975. Nhiều khuôn viên không còn công trình villa hoặc đã xuống cấp, biến đổi, không còn hình thái villa. Trong các villa cũ, chỉ các căn có giá trị đặc trưng về thiết kế, có khả năng bảo tồn, khai thác mới được đề xuất giữ lại (nhóm 1 và 2). Việc phân tách, phân nhóm villa được thực hiện theo bộ tiêu chí có sự tham dự của nhiều chuyên gia và các nhà khoa học” – ông Nhã khẳng định.
Dễ dàng đập bỏ
Ông Hoàng Minh Trí, nguyên Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu phát triển TP HCM, cho biết việc bảo tồn các căn villa nhằm giữ lại các thiết kế có giá trị di sản, phong cảnh xung quanh. Nếu quận 3 không có các căn villa cũ thì dễ hình thành các cao ốc chen chúc có quận 1.
“Điều đáng lo ngại là đa số các người có villa đều mua lại từ chủ cũ và luôn có ý định cải tạo để kinh doanh nên tiện dụng xảy ra hiện tượng đập bỏ” – ông Trí lo lắng.
Duanmasterianphu.com – Theo NLĐ
Tìm hiểu thêm tài liệu về dự án masteri an phú Xem Thêm
