Gian nan chủ quyền nhà cho người nước ngoài

Những thủ tục, quy định rườm rà khiến nhiều người nước ngoài mua nhà ở Việt Nam không được cấp giấy chủ quyền

Sau 2 năm ứng dụng quy định cho phép người nước ngoài mua nhà, dù đã có nhiều nhân tố tích cực là tạo tâm lý tốt cho người nước ngoài và lôi kéo dòng tiền vào phân khúc BĐS nhưng đến nay có rất ít người nước ngoài được cấp chủ quyền.

Giao dịch nhiều, cấp giấy ít

Theo báo cáo của Savills Việt Nam, chỉ riêng thị trường bất động sản TP HCM, trong vòng 2 năm qua đã có hàng ngàn giao dịch thành công với khách hàng là người nước ngoài. Trong năm 2017 đã có rất nhiều dự án “chạm trần” có khách nước ngoài trong thời gian mau chóng. Gần đây nhất, một dự án nằm ở vị trí đắc địa của quận 2 được mở bán giai đoạn 2 thì hạn ngạch dành cho người nước ngoài đạt hơn 30% trong thời gian ngắn. Nhiều khách nước ngoài quan tâm đến dự án nhưng không có được suất mua căn hộ.

Nhiều người nước ngoài ở Việt Nam muốn mua nhà, căn hộ cao tầng nhưng e ngại vì gặp gặp khó trong việc cấp giấy chủ quyền nhà Ảnh: TẤN THẠNH

Dù phân phối được khá nhiều căn hộ cao tầng cho người nước ngoài sau khi Luật Nhà ở sửa đổi có hiệu lực 1 sốh đây 2 năm nhưng có nhiều người nước ngoài mua nhà muốn đứng tên mà lại e ngại vì thủ tục rườm rà. Khá nhiều người bỏ tiền ra mua nhưng phải nhờ người thân quen là người Việt đứng tên.

Ông K. – quốc tịch Malaysia, tham dự đầu tư đang hợp tác có 1 số công ty trong nước thực hiện 1 số dự án BĐS ở Bình Dương, TP HCM – cho biết chính bản thân ông đã mua nhà ở Việt Nam, đồng thời cũng đã phân phối căn hộ cao tầng cho khá nhiều người nước ngoài nhưng hầu như chưa có bạn nào của ông có chủ quyền. Lý do là Chính phủ chậm trễ trong việc giải đáp 1 số quy định rõ ràng, cụ thể về khu vực nào cho phép người nước ngoài mua để được cấp giấy chủ quyền.

Hay như trường hợp của chị Phan Phương (đang sống ở quận 2), có chồng là người nước ngoài. Chị cho biết năm ngoái, chị và chồng muốn nghiên cứu để mua 1 căn hộ cao tầng trả góp ở quận 2. Khi nghe nhân viên kinh doanh giải đáp, vợ chồng chị thấy thủ tục khá rườm rà, đặc thù có việc chồng chị phải ký cam đoan nếu có bất cứ tranh chấp nào xảy ra giữa 2 vợ chồng thì tài sản này thuộc về người vợ mà chồng chị thì lại muốn rõ ràng nên ngại mua.

Ông Lê Thành Phương, Phó Giám đốc Văn phòng Đăng ký Đất đai TP – Sở Tài nguyên và Môi trường TP HCM, cho biết đến thời điểm này, TP chỉ mới cấp giấy chứng nhận chủ quyền cho 536 trường hợp gồm tổ chức, người nước ngoài mua nhà. Hiện vẫn còn hàng ngàn hồ sơ nộp nhưng không được cấp giấy chứng nhận. Lý do, 1 số hồ sơ chuyển nhượng, chuyển nhượng sau ngày 10-12-2015 phải thực hiện theo Nghị định 99/2014/NĐ-CP, tức phải chờ ý kiến của Bộ Công an, Bộ Quốc phòng tham khảo khu vực này có phải là nơi không cho phép người nước ngoài có nhà hay không.

Giảm hào hứng

Ông Nguyễn Khánh Duy, Giám đốc Bộ phận Kinh doanh nhà – Savills TP HCM, cho biết sau 2 năm sửa đổi Luật Nhà ở, cho phép người nước ngoài mua nhà ở Việt Nam, lượng sổ đỏ được cấp cho người mua nhà còn tương đối thấp so có sự quan tâm và nhu cầu của 1 số tổ chức, cá nhân người nước ngoài. Tác nhân giới hạn số lượng này có thể kể đến quy trình cấp sổ đỏ cần được phổ biến rộng rãi hơn, thay vì tập trung ở 1 số khu vực trọng điểm. Việc người nước ngoài chưa nắm bắt rõ thủ tục pháp lý ở Việt Nam và công tác hành chính ở 1 số địa phương còn chưa quen thuộc có khách nước ngoài đều tạm gọi là các rào cản có thật trong thời điểm này.

Trao đổi có phóng viên, ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TP HCM (HoREA), cho biết người nước ngoài chỉ háo hức được 1 năm sau khi luật có hiệu lực, sau đây tình hình chùng xuống bởi gặp khó lớn nhất vẫn là việc cấp chủ quyền theo đúng cam đoan của chủ đầu tư. “Hiệp hội đã nhiều lần kiến nghị nhưng đến tháng 3 và 5 vừa qua, Bộ Quốc phòng và Bộ Công an mới có văn bản gửi 1 số tỉnh, thành giải đáp 1 số vấn đề liên quan đến khu vực quốc phòng an ninh và dự án nào người nước ngoài được mua thì coi như quá chậm trễ, khiến cho người nước ngoài đã không còn hào hứng như trước” – ông Châu nhận định.

Trao đổi có phóng viên Báo Người Lao Động, đại diện Sở Xây dựng TP HCM cho biết đang phối hợp Bộ Tư lệnh TP HCM, Công an TP HCM để rà soát khu vực cấm và không cấm người nước ngoài có. Dự kiến trong thời gian ngắn sẽ có danh sách ra mắt kèm theo tên 1 số dự án.

“Chúng tôi sẽ đăng tải tài liệu trên website của Sở Xây dựng. Trước khi phân phối nhà ở, chủ đầu tư phải kiểm tra tài liệu được phân phối cho người nước ngoài tỉ lệ bao nhiêu căn bộ. Tất cả phải dựa theo số lượng, tỉ lệ cho phép” – đại diện Sở Xây dựng cho biết.

Theo ông Nguyễn Toàn Thắng, Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường TP, theo quy định, nếu chủ đầu tư cố tình phân phối nhà cho người nước ngoài vượt quá số lượng quy định hoặc phân phối ở địa điểm cấm cho người nước ngoài có thì chuyển nhượng đây không có giá trị pháp lý. Cơ quan tính năng sẽ “tuýt còi” chủ đầu tư.

Đề xuất thêm “cá nhân nước ngoài” vào Luật Đất đai

Mới đây, HoREA tiếp tục có văn bản góp ý về việc Luật Đất đai năm 2013 không có quy định chủ thể sử dụng đất là “cá nhân nước ngoài”. Trong khi Luật Nhà ở 2014 đã cho phép cá nhân nước ngoài được phép nhập cảnh vào Việt Nam được mua nhà trong 1 số dự án đầu tư thi công nhà ở, trừ khu vực bảo đảm quốc phòng, an ninh, được có nhà trong thời hạn tối đa không quá 50 năm và có 1 số quyền của chủ có nhà ở như công dân Việt Nam, trong đây có quyền sử dụng đất ở. Do vậy, hiệp hội kiến nghị bổ sung chủ thể người sử dụng đất là “cá nhân nước ngoài” trong thời hạn được có nhà ở Việt Nam vào điều 5 Luật Đất đai 2013. Đồng thời, hiệp hội kiến nghị bổ sung 1 điều khoản vào mục 4 chương XI Luật Đất đai 2013 quy định về quyền và nghĩa vụ của người sử dụng đất là “cá nhân nước ngoài” để bảo đảm tính thống nhất của hệ thống pháp luật.

Bài viết liên quan