Tuyến metro số 1 còn đang khốn khổ vì thiếu vốn, TP.HCM lại mới xin gia hạn thực hiện dự án metro tuyến số 2 khiến bức tranh các con phố sắt thành phố trên cao của TP càng ngày càng phát triển thành xa vời.
 Đồ họa: Hồng Sơn |
Tuyến 1 “đâyi” vốn, tuyến 2 hoãn
Cụ thể, trong văn bản vừa gửi Thủ tướng, UBND TP.HCM xin gia hạn thời gian thực hiện dự án tuyến metro số 2 (Bến Thành – Tham Lương) đến năm 2020. Việc xin ý kiến Thủ tướng là cơ sở gia hạn 1 số hiệp định vay giai đoạn này.
TP sẽ trả trọn vẹn phí cam đoan phát sinh sau khi gia hạn 1 số hiệp định vay đã ký, đồng thời không sử dụng khoản vay của Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB) để đền bù, giải phóng mặt bằng cho dự án. Thay vào đây, TP sẽ bố trí vốn ngân sách để triển khai thực hiện hạng mục này. Nếu được Thủ tướng chấp thuận, tuyến metro số 2 Bến Thành – Tham Lương sẽ chậm hơn 7 năm so có kế hoạch ban đầu.
Tuyến metro số 2 được đánh giá là quan trọng nhất của TP.HCM có năng lực vận chuyển lên tới 481.700 người/ngày vào năm 2025. Theo kế hoạch, tuyến metro số 2 phải đã đi vào hoạt động vào cuối năm 2016 nhưng đến nay vẫn còn loay hoay có việc giải phóng mặt bằng và điều chỉnh hồ sơ đấu thầu, mời thầu. Trong buổi làm việc có UBND TP.HCM và Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB) về công đoạn thực hiện dự án ngày 25.8 vừa qua, Ban Quản lý (BQL) các con phố sắt thành phố TP.HCM báo cáo lý do chậm trễ là do phải điều chỉnh về kiến trúc (mặt bằng nhà ga ngầm, bổ sung kiến trúc, tăng khối lượng giao cắt giữa 1 số tuyến metro số 2 có 1 số tuyến metro số 1, số 3b, số 5, số 6) và điều chỉnh tổng mức đầu tư dự án.
Phó chủ tịch UBND TP Trần Vĩnh Tuyến cho biết mặc dù TP luôn chỉ đạo 1 số cấp chính quyền khẩn trương thực hiện rút ngắn 1 số thủ tục cũng như vấn đề giải ngân đảm bảo công đoạn dự án, nhưng 1 số thủ tục rất nhiêu khê. Trong khi đây, UBND TP không được quyền quyết 1 số thủ tục đây mà phải xin ý kiến cấp trên. “Điều này cũng tác động rất nhiều đến công đoạn triển khai của dự án”, ông Tuyến nói.
Tình trạng đâyi vốn của tuyến metro số 1 cũng là nội dung chính của cuộc họp thường kỳ về tình hình 1 số dự án các con phố sắt thành phố TP do BQL các con phố sắt thành phố TP.HCM tổ chức gần đây. Theo BQL, nhu cầu vốn theo công đoạn thi công của tuyến metro số 1 năm 2017 cần 5.400 tỉ đồng để chi trả cho 1 số nhà thầu nhưng TP chỉ được phân bổ 2.100 tỉ đồng. Ông Lê Nguyễn Minh Quang, Giám đốc BQL, cho biết việc giải quyết vốn chậm trễ làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến công đoạn và mục tiêu của dự án, kéo theo vô số vấn đề về vật tư, nhân công, nhà thầu.
Kéo chậm toàn hệ thống
Đại diện BQL khẳng định việc gia hạn thời điểm thi công tuyến metro số 2 chỉ là 1 sự điều chỉnh nhỏ về kỹ thuật, 1 sốh tân về mặt thủ tục chính sách bán hàng, không ảnh hưởng gì đến công đoạn thực hiện toàn tuyến.
Trong khi đây, PGS-TS Nguyễn Trọng Hòa, nguyên Viện trưởng Viện Nghiên cứu phát triển TP.HCM, khẳng định bất cứ 1 sự 1 sốh tân nào về công đoạn của 1 số tuyến metro đều ảnh hưởng rất lớn đến hệ thống giao thông của TP.HCM. Ông lý giải: “Việc triển khai giao thông công cộng trên địa bàn TP giai đoạn này buộc phải có sự kết nối, phải thuận chiều có công đoạn thực hiện 1 số tuyến metro bởi năng lực vận chuyển của loại hình giao thông này là rất lớn. Cụ thể, theo kiến trúc, khả năng vận chuyển của tuyến Bến Thành – Suối Tiên là 186.000 khách mỗi ngày, đến năm 2020 vận chuyển được 620.000 khách và vào năm 2040 lên đến 1.020.000 hành khách. Với tốc độ tàu metro chạy từ 40 – 60 km/giờ trên công đoạn Bến Thành – Suối Tiên dài 19,7 km, chỉ mất dao động 30 phút (cứ 5 phút có 1 chuyến xuất bến và tàu dừng ở mỗi ga bình quân 1 phút rưỡi để đâyn và trả khách).
Ông Vũ Anh Tuấn, Giám đốc Trung tâm nghiên cứu kỹ giao thông vận tải Việt Đức, đánh giá sự chậm trễ của hệ thống metro sẽ kéo theo 3 hệ quả: Ảnh hưởng lớn đến lợi ích kinh tế vì càng để lâu thì tổng vốn đầu tư càng đội lên do trượt giá, tăng giá thành nguyên vật liệu, nhân công, giá thành giải phóng mặt bằng. Thứ hai, làm chậm quá trình phát triển thành phố ở 1 số trục các con phố dọc tuyến. Thực tế trên địa cầu đã chứng minh, 1 số nhà đầu tư sẽ dựa vào công đoạn triển khai của 1 số tuyến metro để đầu tư thi công hạ tầng thương mại, dịch vụ dọc tuyến, và nguồn lợi thu được từ nguồn này có thể được dùng để xoay vốn thực hiện 1 số tuyến metro thứ hai. Thứ 3, làm tăng giá thành xã hội như giá thành thời gian di chuyển, nhiên liệu, tai nạn giao thông…
Nút thắt vốn
Theo PGS-TS Nguyễn Trọng Hòa, vấn đề khó nhất trong việc thi công hệ thống metro ở TP.HCM giai đoạn này là sắp xếp vốn. Không chỉ tuyến số 1, tuyến số 2 kéo dài đến tận bây giờ cũng có thể khẳng định do thiếu tiền. Tuyến số 5 hay 1 số tuyến sau đảm bảo không tránh khỏi chậm trễ. Ông Hòa cũng khẳng định việc phát triển chậm độ sẽ làm tăng mức đầu tư do tăng giá thành quản lý, rủi ro về tỷ giá hay biến động giá thi công, tùy từng dự án và thời gian kéo dài. “TP không có các con phố lui, đã làm rồi thì buộc phải đã đi vào hoạt động hệ thống metro. Nên Chính phủ phải có cái nhìn toàn cảnh để ưu tiên ngân sách vì hệ thống metro không chỉ tác động mạnh mẽ đến giao thông, kinh tế, xã hội của riêng TP mà còn ảnh hưởng kinh tế cả nước”, ông nhấn mạnh.
KTS Ngô Viết Nam Sơn nhận xét trong hiện trạng đảm bảo chậm trễ như giai đoạn này, việc cho tạm dừng bắt đầu làm tuyến số 2 của TP.HCM là hợp lý. Bởi tuyến số 1 đang dang dở chưa biết bao giờ đã đi vào hoạt động, giờ làm tuyến 2 rồi lại thiếu tiền, ngưng, chậm… không chỉ không đem lại hiệu quả mà còn biến TP thành công trường khổng lồ, bao quanh toàn lô cốt và tạo thêm gánh nặng ngân sách. Trong bối cảnh này, TP nên dồn toàn lực khiến cho xong tuyến metro số 1 song song có việc kiện toàn hệ thống xe buýt, khuyến khích 1 số nhà đầu tư phát triển các dự án dọc tuyến, thu hút ít nhất 1 triệu người đến ở khu vực này. Số lượng 1 triệu người đây sẽ giảm dần phương tiện cá nhân, bỏ xe máy và sử dụng phương tiện công cộng.
KTS Ngô Viết Nam Sơn nhấn mạnh: “Kể cả khi đã có tuyến metro tân tiến thì vẫn phải có xe buýt phát triển song hành để hỗ trợ kết nối và đề phòng khi tàu điện gặp sự cố. Với điều kiện tài chính như giai đoạn này, nên dồn lực làm tuyến số 1 và hệ thống xe buýt công cộng. Khi nào đảm bảo nguồn vốn cung cấp trọn vẹn quá trình thi công dự án thì hẵng tính chuyện làm thêm tuyến khác. Mỹ và 1 số nước khác cũng làm từng tuyến, đã đi vào hoạt động tuyến này mới bắt đầu làm tuyến thứ hai”.
Duanmasterianphu.com – Theo Thanh niên
Tìm hiểu thêm tài liệu về dự án masteri an phú Xem Thêm
Bài viết liên quan
